Kamu ya da özel güvenlik işlerinde köpekler kullanılabiliyor. Çalışma izin belgesi almış yerlerde köpek, kedi ya da gelincikler üretilebiliyor ya da satılabiliyor. Ancak, tüm buralardaki hayvanlar işin dolaysız bir parçası olduğu için, bu işyerlerinin bu hayvanların kimliklendirilmesiyle ilgili gelişmelerden habersiz olması düşünülemez.

Ancak, bazı işverenler, özellikle açık alanı bulunan işyerlerinde, güvenlik nedeniyle amatör amaçlarla köpek beslemek isteyebiliyor. İşyerinde gelincik besleyeni hiç duymadım ama, kedileri ve yavrularını da bir maskot gibi beslemekten zevk alan işverenler var. İşyerinde beslenen bu evcil hayvanlar için barınma alanları yapılıyor; beslenmelerine, aşılarına ve temizliklerine özen gösteriliyor. Peki, kimliklendiriliyor mu?

5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve Kedi, Köpek ve Gelinciklerin Kimliklendirilmesi ve Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmelik gereğince, hayvan hareketlerinin takibini ve hastalıklarının kontrolünü daha etkin düzeyde sağlamak için; sahipli kedi, köpek ve gelinciklerin dijital yöntemlerle kimliklendirilmesi ve kayıt altına alınması zorunludur. 

Bu hayvanların sahipleri hayvanlarının kimliklendirilmesini sağlamak, doğum, ölüm, kayıp, sahip değişikliği ile ilgili bilgileri Tarım ve Orman Bakanlığı il/ilçe müdürlüğüne ya da Bakanlıkça yetki verilmiş kurum/kuruluş, gerçek veya tüzel kişilere süresi içerisinde bildirmekle sorumlu ve yükümlüdür. Hayvan sahiplerinin gerçek ya da tüzel kişilik olması sorumluluklarını değiştirmemektedir.

Bu kimliklendirme işlemi için içinde 15 karakterli kod numarası bulunan mikroçip, hayvanın iki kürek kemiği arasına veya sol tarafta boynun kulağa yakın kısmına deri altına enjektör vasıtasıyla uygulanmaktadır. Bu çip aracılığıyla, Ev Hayvanı Kayıt Sistemi’ne (PETVET) hayvanın adı, pasaport numarası, türü, ırkı, cinsiyeti, rengi, doğum tarihi, sahibinin adı, bulunduğu il, ilçe, köy/mahalle bilgileri ile acil durumda ulaşılabilecek kişi bilgileri kaydedilmektedir. Ayrıca aşı, sahip değişikliği, kayıp ve hayvana yapılan operasyon bilgileri de kayıt edilebilmektedir. Kedi, köpek ve gelinciklerin kimliklendirilmesiyle ilgili sık sorulan soruların yanıtlarına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Bu kimliklendirme sürecinin 3 temel aşaması var. 

Birinci aşama: 6 aylıktan büyük tüm sahipli köpek, kedi ve gelinciklerin 31 Aralık 2022 tarihine kadar kimliklendirilmesinin zorunlu tutulmuştu. Amaç önce 6 aylıktan büyük olanları kayıt altına almak, ardından 6 aylıktan küçüklere geçmekti.

İkinci aşama: Birinci aşamadaki yoğunluk nedeniyle çip taktırılamayan hayvanların 31 Aralık 2022 tarihine kadar beyanname ile il ya da ilçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilmesi durumunda, çip taktırma işleminin gerçekleştirilmesi için 30 Haziran 2024 tarihine kadar süre verilmişti. Bu aşama 30 Haziran 2024 tarihinde doluyor.

Üçüncü (genel) aşama: Yönetmelikle birlikte, yeni doğan ev hayvanının sahibi, hayvanın doğum tarihinden itibaren en geç altı ay içinde, beyanname ile il/ilçe müdürlüğüne ya da Bakanlıkça yetki verilmiş kurum/kuruluş, gerçek veya tüzel kişilere yazılı veya elektronik ortamda başvuru yapmakla yükümlüdür. Yani yukarıdaki aşamaların mantığına göre, 31 Aralık 2022 tarihinden sonra doğan (ve doğacak olan) ya da 6 ayını dolduran söz konusu hayvanların kimliklendirilmesi sahiplerince yaptırılmalıdır. 

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 1 Ocak 2021’den 4 Ekim 2023 tarihine kadar kimliklendirilen ev hayvanı sayısı 1 milyon 209 bin 672’si kedi, 821 bin 400’ü köpek, 40’ı gelincik olmak üzere 2 milyon 31 bin 112’ye ulaştı.

Hem ceza yememek hem de kedi, gelincik ve köpeklerden kaynaklı iş sağlığı ve güvenliği sorunları yaşamamak için kimliklendirme işlemini yaptırmayı unutmayın.

Not: 2 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun‘a göre “kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.”