Yürürlükten kaldırılan 4 Haziran 2024 tarihli Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliğinde ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinde, çalışan sağlığı merkezlerinde ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından kullanılan gezici iş sağlığı araçlarında yapılabilecek testler belirlenmiş ancak bu kurala uymayanlara verilecek cezalar ve uygulama usulü tanımlanmamıştı.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik yerine 24 Ekim 2025 tarihinde yayınlanan Tıbbi Laboratuvar Hizmetleri ve İleri Teknoloji Tıbbi Laboratuvar Uygulamaları Hakkında Yönetmelik ile mevzuat açısından “basit test ünitesi” olarak adlandırılan bu kurumlarda yapılmasına izin verilen testlerde küçük bir değişikliğe gidildi, hem de bazı cezalar ve uygulama usulleri açıkça belirlendi.

Basit test ünitesinde çalışılmasına izin verilen testler aşağıdaki gibidir (yönetmelikte EK-10). Eski yönetmeliğe göre tek farklılık önceden tam kan sayımı 9 parametre ile sınırlı iken şimdi bu kısıtlama kaldırılmıştır.

1. Şerit veya tablet halinde reajenler ile otomatize olmayan idrar analizi
2. Gaitada gizli kan
3. Kan glukozu (spesifik olarak ev kullanımı için onaylanmış glukoz izleme cihazlarıyla)
4. Hemoglobin (otomatik olmayan tekniklerle veya doğrudan sonuç veren basit cihazlarla)
5. Eritrosit sedimantasyon hızı (otomatize olmayan)
6. Mikrohematokrit (otomatize olmayan)
7. Gebelik testi (şerit veya kart test ile otomatize olmayan idrarda HCG)
8. Tam kan sayımı
9. Kanama zamanı tayini
10. Periferik yayma
11. Lökosit formül
12. Kan grubu tayini
13. Gaita mikroskopisi (amip, parazit incelemesi hariç)

Yeni yönetmelikte konuyla ilgili olarak açıkça tanımlanan cezalar ve usulü ise şöyle:

• Basit test ünitesinde EK-10’da belirtilen testler haricinde test çalışılıyorsa ya da ortak sağlık ve güvenlik birimleri, işyeri sağlık ve güvenlik birimleri ve çalışan sağlığı merkezleri ile gezici iş sağlığı araçları tarafından iş sağlığı ve güvenliğine yönelik testler haricinde biyolojik materyal alınıyor ve çalışılıyorsa
  • 1. tespitte; söz konusu test hizmetleri faaliyetten men edilir. Yüz bin Türk Lirasından az olmamak üzere sağlık tesisinin bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin binde biri oranında idari para cezası ve otuz gün süre verilir.
  • 2. tespitte; söz konusu test hizmetleri faaliyetten men edilir. İdari para cezası bir kat artırılarak uygulanır ve on beş gün süre verilir.
  • 3. tespitte; söz konusu test hizmetleri faaliyetten men edilir. Sağlık tesisinin faaliyeti üç gün süreyle durdurulur.
• Basit test ünitesinde zorunlu olan en az bir tıbbi laboratuvar ve patoloji teknikeri veya tıbbi laboratuvar teknisyeni bulundurulmuyorsa, bir üstte tanımlanan cezalar (söz konusu test hizmetleri faaliyetten men edilir ifadesi hariç) aynen uygulanır.