Karpal Tünel Sendromu nedir?
Karpal Tünel el bileğinin avuç tarafında yer alan bir vücut boşluğudur. Bu boşluk kemikleri birbirine bağlayan enine karpal bağ ve bilek kemikleri ile çevrilidir. Karpal tüneli çevreleyen sınırlar çok katı olduğu için tünelin esneme ve genişleme ihtimali pek azdır. Karpal tünelin içinden, parmakları büken kasların kirişleri ve Medyan sinir geçer. Medyan sinir elin ve yüzük parmak haricindeki parmakların ilgili hareketini kontrol etmek için beyinden uyarılar getirir; elin ve parmakların avuç içi bölgesinden aldığı dokunma, ağrı ve sıcak gibi uyarıları beyine götürür. Karpal tünel sendromu çeşitli nedenlerden dolayı medyan sinirin bu tünel içerisinde sıkışması sonucunda oluşan rahatsızlıktır.
Karpal tünel sendromu neden olur?
Medyan siniri sıkıştıran herhangi bir şey karpal tünel sendromuna neden olabilir. Bir bilek kırığı kanalı daraltabilir, romatizmanın neden olduğu şişlik sinire baskı yapabilir, mesleki zorlayıcı koşulların neden olduğu iltihap medyan sinire baskı yapabilir ya da sinir zarar görebilir. Karpal tünel sendromunun çoğunlukla tek bir nedeni yoktur, birden çok etkenin katkısı ile ortaya çıkar. Kadınlar, obezler (aşırı kilolu), diyabetliler (şeker hastalığı) hastalığa daha sık yakalanır.
Hangi meslek, iş ya da işyeri koşulları karpal tünel sendromuna neden olabilir?
Tekrarlayan el hareketleri, aşırı el ve bilek pozisyonları, el kol titreşimi, elin güçlü kavraması, avuç içinde basınç ve zorlama oluşturan işler karpal tünel sendromu oluşumuna katkı sunabilir. Bu işlere şunlar örnek verilebilir: Süt sağmak, keman çalmak, örgü örmek, tornavida kullanmak, bıçakla hayvan parçalamak, kayan iş bantlarındaki ürünleri montajlamak ya da ayırmak, bir bezle yüzeyleri ovmak, saç kesmek, bilgisayar klavyesi ya da faresiyle (mouse) çalışmak, ütü yapmak, elle çamaşır yıkamak, kumaş veya başka maddeleri makas ile kesip biçmek. Soğukta çalışmak da karpal tünel sendromunun gelişimine katkı sunabilir. Ancak örneklerin karakteristik olması aldatıcı olmamalıdır, çünkü görüleceği üzere baştaki tehlikeleri içeren işler pek çok mesleğin çalışma koşulları içerisinde bulunmaktadır.
Karpal tünel sendromu belirtileri nelerdir?
Belirtiler genellikle gelip giderek, yavaş yavaş başlar ve ilerler. Küçük parmak şikayetlerden etkilenmez. Elde ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma ve ağrı olabilir. Elektrik çarpması benzeri duyumlar olabilir. Şikayetler kola doğru yayılabilir. Zamanla tutma ve kavramada zayıflık ortaya çıkabilir. Hastalar genellikle şikayetleri nedeniyle uykudan uyanırlar ve rahatlamak için ellerini sallarlar.
Karpal tünel sendromu tanısı nasıl konur?
Şikayetlerin şiddeti, türü, gelişim seyri ve muayene bulguları tanıda en önemli noktalardır. Hekim tanı için gerek görürse röntgen, ultrason, elektromiyografi gibi başka testler isteyebilir.
Karpal tünel sendromu tedavisi nasıldır?
Medyan sinirde kalıcı bir hasar oluşmaması için sendromun mümkün olan en erken zamanda tedavi edilmesi gerekir. Hafif ve orta şiddetteki hastalıkta ağızdan verilen ilaçlar, ilgili bölgeye iğneyle ilaç yapılması, fizik tedavi egzersizleri ve bilek ateli yarar sağlayabilir. Karpal tünel sendromu ateli (bileklik) hasta gece uyurken bileği sabit tutar ve böylece karıncalanma ve uyuşukluk şikayetlerini hafifletmeye yardımcı olur. Yalnızca gece takılsa bile gündüz şikayetlerini önlemeye de yardımcı olabilir. Karpal tünel sendromu ameliyatı, sinirin üzerindeki baskıyı kaldırmak için, ancak ciddi hastalık durumlarında düşünülür.
Karpal tünel sendromunun işle ilgisini tespit etmek neden önemlidir?
Çünkü işin hastalığa katkısı fark edilmez ve bu yüzden gerekli iş ve görev değişiklikleri yapılmazsa, şikayetler tekrarlayabilir, hastalık ilerleyebilir, ellerin kullanılmasında sorun ortaya çıkabilir ve cerrahi tedavi kaçınılmaz hale gelebilir. Bu yüzden hekimler karpal tünel sendromlu hastaların çalışma koşullarını mutlaka sorgulamalı, hastalar da şikayetlerinin nedeninin işle ilgili olup olmayabileceğini hekimlerine danışmalıdır.
(03.10.2022)
