İşe giriş sağlık raporu nedir?

Çalışanların bedensel ve ruhsal olarak yapacakları işe uygun olup olmadıklarını belirten sağlık raporudur.

İşe giriş sağlık raporlarını kimler verebilir?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 15. maddesinde “Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır.” denmektedir. Buna göre, işle ilgili sağlık raporları, yalnızca, o işyerinin hekimi tarafından verilebilir. Bu yerindedir de, çünkü işyerindeki tehlikeleri ve bunlardan kaynaklı sağlık risklerini en doğru olarak o işyerinin işyeri hekimi bilebilir.

Aile hekimleri neden işe giriş sağlık raporu vermektedir?

Çünkü, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 38. maddesinde “Bu Kanunun 6. ve 7. maddeleri, 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 31/12/2023 tarihinde yürürlüğe girer.” denmektedir. Yani, kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu 31/12/2023 tarihinde başlayacaktır.

Yukarıda, işe giriş raporlarını ancak işyeri hekimleri verebilir demiştik. Bu durumda, işyeri hekimi çalışmaya başlayıncaya kadar, bu işyerleri için işe giriş raporlarını kimin vereceği bir sorundur.

Aynı kanunun 15. maddesinde bu konuya şöyle yanıt veriliyor: “Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.” Buradaki “kamu hizmet sunucusu”ndan kastedilenler devlet hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri gibi kurumlardır.

Sağlık Bakanlığı e-rapor sisteminin hayata geçmesini de göz önünde bulundurarak, rapor biçimleri ile rapor verme usul ve esaslarını 30.09.2019 tarihinde çıkardığı Sağlık Raporları Usul ve Esasları Hakkında Yönerge ile yeniden tanımlamıştır. Bu yönergeye göre “50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerlerinde çalışacak olan kişilerin işe giriş raporları, iş yeri hekimliği belgesi aranmaksızın aile hekimleri ve kamu sağlık hizmet sunucularında görevli tüm hekimlerce düzenlenebilir.”

Yani, eğer 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli grupta yer alan bir işyerinde çalışacaksanız, herhangi bir aile hekimi ya da herhangi bir devlet hastanesinde çalışan herhangi bir hekim, işyeri hekimliği yapmasına dair belgesi olsun ya da olmasın, size işe giriş sağlık raporu verebilir.

Ancak, yönerge özellikle belirtmemiş olsa da, raporunuzu, ben herhangi bir aile hekiminden değil, kayıtlı olduğunuz aile hekiminden almanızı öneriyorum. Çünkü sizinle ilgili temel sağlık kayıtları kendisinde olacağı için, çalışmanıza dair daha doğru bir kanaatte bulunabilecektir .

Aile hekimleri hangi işyerleri için işe giriş sağlık raporu verebilir?

Kanuna ve yönergeye göre, bir kişinin aile hekimlerinden işe giriş raporu alabilmesi için, işe gireceği yerin 50’den az çalışanı olan az tehlikeli sınıftaki bir işyeri olması zorunludur.

50’den az çalışanı olma durumu malumdur. Peki, “az tehlikeli sınıftaki işyeri” ne demektir?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndaki görevler, işyerinin tehlike sınıfı ve/veya çalışan sayısı göz önünde bulundurularak tanımlanmıştır. Tehlike sınıfının nasıl belirleneceğini, söz konusu kanun şöyle açıklamaktadır: “İşyeri tehlike sınıfları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 83 üncü maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.”

Bu tebliğ İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği olarak çıkmıştır. Bu tebliğin ekinde yaklaşık 3 bin iş türü vardır. Bu işlerin yaklaşık 2 bin tanesi “çok tehlikeli” ve “tehlikeli” sınıftaki işler iken, yaklaşık bin tanesi “az tehlikeli” sınıftaki işlerdir.

Eğer, çalışacağınız işyerinde yapılan “asıl iş” bu listede az tehlikeli olarak geçiyorsa ve işyerinin çalışan sayısı 50’den azsa, aile hekiminizden ya da devlet hastanesinden işe giriş sağlık raporu alabilirsiniz. Tehlike sınıfı az tehlikeli olsa bile çalışan sayısı 50 ya da üzerinde olan işyerleri ile çalışan sayısı 50’den az olsa bile tehlike sınıfı çok tehlikeli ya da tehlikeli olan işyerlerinde çalışacaklar aile hekimleri ya da devlet hastanelerinden işe giriş raporu alamazlar.

Ya da, bir şekilde bu raporu aldıysanız, ancak işyeriniz az tehlikeli sınıfta ve çalışan sayısı 50’nin altındaysa bu rapor yasal olarak geçerli olacaktır.

İşe giriş sağlık raporu alabilmek için aile hekimine hangi belgeyi götürmek gerekmektedir?

Sağlık Raporları Usul ve Esasları Hakkında Yönerge bu konuya şöyle açıklık getirmektedir: “İşe giriş raporu almak isteyen kişiler 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerlerinde çalışacaklarına dair bir belgeyi başvuru yaptıkları hekime ibraz etmek zorundadır.” İşe giriş sağlık raporu almak için, aile hekimine ya da devlet hastanesi hekimine, işyerinizden alacağınız bu yazı ile gitmelisiniz.

İşe giriş sağlık raporu ücreti ne kadardır?

Sağlık Raporları Usul ve Esasları Hakkında Yönerge’ye göre “Sağlık Bakanlığına bağlı birinci basamak sağlık hizmet sunucularında düzenlenen raporlar için kişilerden ücret talep edilmez.” Aile hekimliği birimleri de bu kapsamda olduğu için, aile hekimlerinden alınacak işe giriş sağlık raporları için sizden herhangi bir ücret istenemez. Bununla birlikte, devlet hastaneleri birinci basamak sağlık hizmet sunucusu değildir ve bu yüzden sizden ücret talep edebilirler.

(01.10.2019)