Yılın her yıl tekrarlanmayan tek günü, yani 29 Şubat, Uluslararası Tekrarlayan Gerilme Yaralanması (TGY) Farkındalık Günü’dür.

Ama, zeka dolu bir ironiyle tarihlendirilmiş olan bu gün, yalnızca dört yılda bir kutlansaydı, amacına yeterince hizmet edemezdi. Bu yüzden, Şubat’ın 29 çekmediği yıllarda, 28 Şubat‘ta kutlanıyor.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması nedir?

İş kazası nedeniyle de kas-iskelet sisteminde kırık, çıkık ve benzeri yaralanmalar olabilir. Ancak bunlar İşle İlgili Kas-İskelet Rahatsızlıkları (İİKİR) olarak kabul edilmez.

Çalışırken ortaya çıkan garip ve abartılı vücut duruşları da İİKİR için önemli bir nedendir, ancak bu vücut duruşları da her İİKİR’de bulunmak zorunda değildir.

Soğukta çalışma da İİKİR’in ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir, ancak İİKİR ortaya çıkanların önemli bir kısmı soğuk olmayan bir ortamda çalışmaktadır.

Ama, Tekrarlayan Gerilme Yaralanması (TGY) İşle İlgili Kas-İskelet Rahatsızlıkları (İİKİR) durumlarının tamamında vardır ve bu yüzden genel olarak İİKİR, TGY ile ilişkilendirilir. Uluslararası Tekrarlayan Gerilme Yaralanması Farkındalık Günü de, çalışma yaşamındaki bu önemli etkenin altını bir kez daha çizmek için vardır.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması nasıl oluşur?

Gündelik yaşamda da itme, çekme, bükme, bastırma, sıkma, ayırma, kaldırma, savurma, uzanma, eğilme gibi hareketler yapılır. Ama bu hareketler yapılırken iki şey kişinin elindedir: yapıp yapmamak ve dilediği an ve sürede mola vermek. Diğer bir deyişle, kişi kendi sınırlarını bilir ve bunu zorladığı durumda ise gevşeyip rahatlayıncaya kadar mola verir.

Çalışma yaşamında ise belirleyici olan şey iştir ve iş ile insan arasındaki uyum bozuk olabilir. Bu yüzden, basit gerilmeler bile, yeterli gevşeme fırsatı bulamayan bir şekilde tekrarlandığında kas, kiriş, eklem ve sinirlerde TGY ortaya çıkarabilir.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması vücudun hangi bölümlerinde rahatsızlık yapar?

Aslında bacaklar, kalçalar, dizler, ayak bilekleri ve ayaklarda da TGY nedeniyle rahatsızlık meydana gelebilir. Ancak, neredeyse tüm işlerde eller ve kollar kullanıldığı için, TGY nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıklar da daha çok elleri, el bileklerini, dirsekleri, omuzları ve boynu etkiler. Bunun sonucunda da Karpal Tünel Sendromu, De Quervain Hastalığı, Torasik Çıkış Sendromu gibi pek çok sağlık sorunu ortaya çıkar.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması belirtileri nelerdir?

Genellikle en sık rastlanan belirtiler etkilenen bölgedeki ağrı ve yorgunluk şikayetleridir. Bu iki şikayetin mesai sonrasında ortadan kalkması, erken devrede olunduğunun ve önlem alınması gerektiğinin uyarısıdır. Gittikçe ağrı ve yorgunluk kalıcılaşır ve şişme, uyuşma, karıncalanma, kızarıklık gibi belirtiler eklenebilir.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması nasıl tedavi edilir?

Yaralanmanın ortaya çıktığı yer ve yaralanmanın derecesine göre tedavi yöntemi seçilir. Bu yöntemler ilgili bölgeyi hareket ettirmeme ya da egzersiz, sıcak ya da soğuk uygulama, ilaç ve cerrahi tedavidir.

Tekrarlayan Gerilme Yaralanması nasıl engellenir?

İş ile insan arasındaki uyumu sağlamak için farklı önlemler, birlikte ya da ayrı ayrı uygulanabilir. Örneğin, kişilerin yaptığı iş belli aralıklarla değiştirilerek, belli bir vücut bölgesinin tekrarlayan gerilmesi engellenebilir. Örneğin, bilgisayar klavyesinde yazı yazarken kişinin bileği düz bir çizgide duramıyorsa, buna sağlayacak klavyeler ya da klavye ek parçaları sağlanabilir.

Farkındalığa siz nasıl katkıda bulunabilirsiniz?

Siz de #TGYgünü etiketini sosyal medyada kullanarak görüşlerinizi dile getirebilir ve bu günün farkındalık yaratma çabasına katkı sağlayabilirsiniz.

(16.02.2019)