Gece vardiyaları ve uzun çalışma günleri dahil olmak üzere, vardiyalı çalışma yaygınlaşmakta ve artmaktadır. Batı dünyası işgücündeki her 100 kişiden 10 ila 30’u bu tür işlerde çalışmaktadır.

Yapılan araştırmalarda, vardiyalı çalışma şeker hastalığı, yüksek tansiyon, aşırı kilo ve uyku bozuklukları gibi pek çok sağlık sorunu ile ilişkilendirilmiştir.

Halk arasında damar sertliği olarak ifade edilen, atardamarların esnekliğini kaybedip kalınlaşıp sertleşmesi, atardamarlardaki hasarın en erken belirtilerinden birisi olarak kabul edilir. Damar sertliği kalp krizi, inme ve yüksek tansiyona neden olan etkenlerden biridir.

Vardiyalı çalışmanın damar sertliği üzerine etkisi bilimsel bir araştırmaya konu oldu.

Araştırma Norveç, Ulusal İş Sağlığı Enstitüsü’nde (STAMI) görevli 4 bilim insanı (Marit Skogstad, Elisabeth Goffeng, Øivind Skare ve Erika Zardin) tarafından yürütüldü.

Çalışma için Norveç’teki iki fabrikadan toplam 109 vardiyalı çalışan ile 37 gündüz çalışanın konuyla ilgili ölçümleri 2018 yılından itibaren 4 yıl boyunca toplandı ve karşılaştırıldı.

Dört yıllık takibin ardından en önemli bulgu, vardiyalı çalışanlar arasında PWV’nin 2 kattan fazla artmasıydı. PWV nabız dalga hızı demektir ve muhtemel bir damar sertliğine işaret eder. Yani PWV artışı gelecekteki kalp-damar hastalıkları riskini artırabilir.

Daha çok sigara içme, daha az fiziksel aktivite, aşırı kilo ve yüksek kolesterol değerleri vardiyalı çalışma ile ilişkilidir ve bunlar da PWV artışına neden olabilir.

Ancak araştırmacılar bu çalışma için bunların etkisini düşük bulduklarını ifade ettiler. Çünkü bu etkenler için gündüz ve vardiyalı çalışanlar arasında fark bulamamışlardı.

Bu yüzden, araştırmacılar gece çalışması nedeniyle uyku-uyanıklık döngüsünün bozulmasının neden olduğu bağışıklık sistemi bozukluğu ve iltihap ile damar sertliği arasındaki muhtemel ilişkiye dikkat çektiler.

(08.05.2023)